Tong uit de mond

Een tong probleem en dan met name de tong uit de mond is een lastig probleem. Zeker als je rijdt in de sport, dan wordt het vaak onmogelijk om goede punten te scoren. De afgelopen jaren ben ik er vele variaties van tegengekomen met de meest diverse oorzaken. Sommigen waren simpel op te lossen door het wisselen naar een correct passend bit, maar bij de meesten was het toch puzzelen en vaak een lange route.  In deze blog zal ik enkele voorbeelden, oorzaken en oplossingen delen.

De eerste tong uit de mond succes story betrof een ouder paard dat de tong naar één kant naar buiten had hangen. De eigenaar kende de voorgeschiedenis van het paard en hij deed dit al jaren. Hoe langer het probleem zich voordoet, hoe moeilijker het is een oplossing te vinden. De eerste vraag die ik altijd aan de klant stel is of het paard het aan de longe ook doet. Zo ja dan weet je dat in ieder geval het zadel niet het issue is of de ruiterhand. Dit paard stak zijn tong al meer dan tien jaar uit en ook aan de longe zelfs met longeren aan een halster. Op dat moment weet je eigenlijk al dat het probleem niet alleen met een verandering van het bit op te lossen is. 

Gelukkig heb ik ook een achtergrond in het behandelen van spieren en botten en heb ik de gehele hals nagelopen. Het paard had een flinke blokkade zitten op C1/C2 de eerste twee halswervels, vooral aan de kant waar de tong naar buiten kwam. Deze wervels heb ik toen gemanipuleerd. Ook het bit kon wel een verbetering gebruiken en ik koos voor een bit die de druk op de tong zo gelijkmatig mogelijk verdeelde. Omdat het paard al zo'n lange tijd dit probleem had, verwachtte ik geen wonderen en de eigenaar was daar ook realistisch in. Toch kreeg ik na ongeveer een maand het bericht dat het tongprobleem geheel weg was gegaan. Sinds de behandeling van de hals en het andere bit was het paard makkelijker trainbaar geworden en had het de tong stukje voor stukje meer naar binnen gebracht. Ondertussen heb ik de relatie tussen C1 en C2 en het hyoid (tongbeen) beter in kaart dan toendertijd, maar dit paard en onder tussen meerdere gevallen blijven voor mij het bewijs dat de theorie klopt met de praktijk.

Een ander voorbeeld was een paard dat na een tandartsbezoek de tong naar de zijkant naar buiten bracht. Dit keer werd ik ingeschakeld door een tandarts. De tandarts wist zeker dat hij zijn werk goed had gedaan en snapte niet waarom de tong ineens naar buiten kwam. Als we beseffen dat de tong naar buiten komt vaak een uiting is van ongemak en compensatie, is het goed mogelijk dat het paard voorheen de tong wel naar buiten had willen brengen maar dit niet deed vanwege de scherpe randen aan het gebit.

De tong zit vast aan een tongbeen en aan het tongbeen bevinden zich spieren die naar de borst en onderkant van het schouderblad lopen. Door de spieren te testen op spierspanning en links en rechts te vergelijken werd vrij duidelijk dat er een groot verschil was tussen biede zijden. Door het testen van de halswervelmobiliteit kwam een beperkte mobiliteit van de onderste halswervels naar boven en de spieren die ervoor zorgen dat het voorbeen naar voren kan bewegen waren erg gevoelig. Kortom het advies werd: een buigproef en diagnostiek op de hals. De dierenarts heeft  beiden gedaan en er werden aan de kant waar de tong naar buiten kwam een kreupelheid en een halsblessure gevonden. Een totaal andere oorzaak dan het eerste verhaal.

Een derde voorbeeld is van een paard dat ik zelf in het verleden heb gehad. Daar voelde je duidelijk in de aanleuning dat er een verschil was tussen links en rechts. Aan de zwaardere kant kwam dan ook het tongprobleem tot uiting. Dit keer niet een hele lap, maar toch duidelijk te zien. Onderzoek bij een dierenarts gaf de oorzaak: pijn in de voorvoeten en aan de zwaardere kant meer dan de andere kant. Na het behandelen was het paard meteen gelijkmatig op de teugels en het tongprobleem meteen weg. Helaas kwam het euvel weer terug nadat de inspuiting was uitgewerkt en bleek het paard waarschijnlijk in het verleden wel vaker te zijn behandeld hiervoor.

Vaak vallen tijdens het puzzelen op tongproblemen vele stukjes in elkaar maar het is niet altijd zo één, twee drie opgelost. Het kost tijd om verschillende dingen uit te sluiten gezien het zo veel oorzaken kan hebben. Verschillende oorzaken die de revu zijn gepasseert met allemaal de tong naar de zijkant uit de mond zijn:

• Halsproblemen (wervelkolom maar ook spiertechnisch)
• CTO blokkades (overgang halswervelkolom en thoracale wervels)
• Kreupelheden (kan voor zijn, kan achter zitten, waaronder knie, peesproblemen etc)
• Rugproblemen (rugbandbeschadigingen, maar ook rontgenologische afwijkingen)
• Zadelproblemen (hoort eigenlijk bij de rug problemen met als oorzaak het zadel) Apart verhaal:  ik heb zelfs wel eens een paard gebitfit waarvan ik het aanleuningsprobleem niet snapte tot ik met mijn hand de onderkant van het zadel checkte, daar bleek iets hards in te zitten, een verdwaalde naald van de zadelmaker die in de wol had gezeten en ondertussen op de rug van het paard wreef! Kortom check je zadel.
• Wonden in de mond (vooral wonden op de tong zelf geven vaak tongproblemen)
• Gebitsproblemen
• Ruiterhand (vooral het hebben van ongelijke verbinding, dus ruiters die van nature meer druk hebben op een teugel in vergelijking met de andere teugel, dit is goed uit te meten met een teugeldrukmeter)
• Rijtechnisch (te lang druk houden, te weining verbinding, lost-vast het kan allemaal. Soms zie je ook op bepaalde stallen dat er meerdere paarden met het zelfde probleem kampen die dan ook in eenzelfde stijl worden gereden)
• TMJ (Kaakgewricht problematiek)
• Hyoid (Tongbeen problematiek)
• SI problemen 
• En uiteraard ook het hoofdstel en het bit

Zoals je ziet is het een flinke lijst en het is zeker niet compleet. Vaak zie je wel resultaat zodra de oorzaken zijn aangepakt.  Maar het zoeken naar deze oorzaak of oorzaken is best lastig. Het vraagt een multidisciplinaire aanpak. Zonder een tandarts, dierenarts, behandelaar, zadelmaker, hoefsmid, instructeur kun je niks en helaas krijg je als bitft consultant meestal maar één kans om het probleem aan te pakken, nml met een hoofdstel en bit en dan moet het goed uit pakken (aldus vaak de verwachting van de klant). Soms lukt dit, soms niet, afhankelijk dus van de oorzaak. Mijn hoop is dat er in de toekomst nog meer gecommuniceerd wordt tussen de verschillende disciplines zodat we ook van elkaar kunnen leren.

Persoonlijk vind ik het mega interessant om echt uit te zoeken waar een tongprobleem vandaan komt, om te zoeken naar de oorzaak van deze én andere ingewikkeldere aanleuningsproblemen. Met behulp van het bifitconsult, het behandelen spiertechnisch en op de wervelkolom, het werken met de teugeldrukmeter, het geven van instructie en het samenwerken met andere professionals en de eigenaar wordt vaak al veel progressie gemaakt.

Toch is er op dit gebied nog veel kennis te vergaren. Doordat ik op dit moment een groep internationale leerlingen heb met als achtergrond dierenarts, fysiotherapeut, animal science en fascea deskundigen in de opleiding International College for Professional Bitfit Consultants www.icpbc.com hoop ik met zijn allen in de toekomst tot nog meer inzichten te komen en uiteraard ook door de paarden en paardeneigenaren die op mijn pad komen. Uiteindelijk willen we met zijn allen toch leren van onze paarden (op wat voor manier dan ook ;) en hun welzijn verbeteren.

Mochten jullie ideeen hebben voor een nieuwe blog, hoor ik het ook altijd graag.